Pahlevi (również: Pahlavi). Miasto portowe w północnej Persji/Iranie, nad Morzem Kaspijskim.

Powstało podczas rządów dynastii Safawidów w XVI wieku. Na początku XIX wieku zniszczone przez Rosjan, w tym miejscu zbudowali nowoczesny port i twierdzę wojskową (pod nazwą Enzeli). W kolejnych latach znane w regionie ze względu na powstanie w mieście pierwszej biblioteki publicznej. W okresie I wojny światowej zdziesiątkowane przez malarię. Obecnie (od rewolucji islamskiej 1978 r.) nosi nazwę Bandar-e Anzali.

Na przełomie marca i kwietnia 1942 r. do portu zawinęły statki z pierwszymi oddziałami opuszczającej Związek Sowiecki Armii Andersa. Przez ponad trzy miesiące Pahlevi było też schronieniem dla towarzyszących żołnierzom uchodźców, w tym m.in. polskich dzieci.

Wiosną i latem 1942 r. w mieście przeprowadzono masową akcję szczepień i odwszawiania wśród przybyłej ludności cywilnej (równolegle w miarę możliwości wymieniano odzież). Na pahlewskiej plaży powstał obóz dla dzieci składający się z namiotów ustawionych w szeregu o długości ok. 3 km. Po wyruszeniu polskiego wojska w dalszą drogę do Teheranu, dzieci przetransportowano do sierocińca w Isfahanie.

Mimo wysiłków polskich, brytyjskich i amerykańskich służb medycznych odnotowywano w tym czasie wysoką śmiertelność wśród polskich przybyszy. 639 osób spoczęło na chrześcijańskim cmentarzu ormiańskim (w wydzielonej części zwanej kwaterą polską).