Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi zaprasza do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej „»Z piekła ku wolności«. Losy ludności cywilnej ewakuowanej z armią gen. Władysława Andersa ze Związku Sowieckiego w 1942 r.”, która odbędzie się w dniach 6–7 października 2022 r. w sali konferencyjnej hotelu Ambasador przy al. marsz. J. Piłsudskiego 29 w Łodzi.

W 2022 r. przypada 80. rocznica ewakuacji Armii Polskiej dowodzonej przez gen. Władysława Andersa ze Związku Sowieckiego na Środkowy Wschód. Wiosną i latem 1942 r. „nieludzką ziemię” opuściło ok. 116 tysięcy osób, w tym ok. 41 tys. ludności cywilnej, w większości kobiet i dzieci. Celem konferencji jest zaprezentowanie przez prelegentów z różnych dziedzin naukowych najnowszych wyników badań, dotyczących losów żołnierzy oraz ludności cywilnej w latach II wojny światowej oraz po jej zakończeniu.

PROGRAM

6 października (czwartek)

10.00–10.30 – rozpoczęcie konferencji

10.30–11.30:

• Dr hab. Sławomir Kalbarczyk (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie) - Fakty i mity. Ewakuacja Armii Polskiej w ZSRS oraz polskiej ludności cywilnej ze Związku Sowieckiego do Iranu w 1942 r. w polskiej historiografii powstałej po 1990 r.
• Dr hab. Jacek Pietrzak, prof. UŁ (Uniwersytet Łódzki) - Polscy uchodźcy cywilni w krajach Bliskiego Wschodu (1939–1950). Stan badań i postulaty badawcze

11.30–12.00 przerwa

12.00–13.30:

• Prof. dr hab. Albin Głowacki (Uniwersytet Łódzki) - Próba infiltracji wychodźców polskich przez sowieckie służby wojskowe
• Dr hab. Tadeusz Paweł Rutkowski, prof. UW (Uniwersytet Warszawski) - Władze sowieckie wobec Żydów – obywateli polskich VIII 1941 – VIII 1942. Próba krytycznej analizy
• Dr Ewa Kowalska (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie) - Łączy nas pamięć. Wybrane przykłady losów deportowanych obywateli polskich docierających z głębi ZSRS w okolice formujących się polskich jednostek wojskowych w Uzbekistanie

13.30–14.30  przerwa

14.30–16.00:

• Dr Joanna Lusek (Muzeum Górnośląskie w Bytomiu) - Cztery serca, jedna droga. O wojennych losach kobiet z rodziny Wilczyńskich
• Dr Ewelina Ślązak (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi) - Ksiądz Wiktor Judycki – opiekun duszpasterski żołnierzy i ludności cywilnej ewakuowanej ze Związku Sowieckiego
• Mgr Lilianna Światek (Uniwersytet Łódzki) - „Za dzień lub dwa, może, życie nasze zmieni się nie do poznania”. Pamiętnik Stanisława Szlachciuka żołnierza Armii Polskiej w ZSRS

16.00–17.00 dyskusja

7 października (piątek)

10.00–11.30:

• Dr Bartosz Janczak (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi) - Ewakuacja Armii Polskiej w ZSRS z perspektywy dowództwa Wojsk Polskich na Środkowym Wschodzie
• Dr hab. Janusz Wróbel - „Wśród obcych w dalekich stronach”. Relacje polskich uchodźców z mieszkańcami krajów azylu (1942-1950)
• Dr Małgorzata Ptasińska (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie) - „Ewakuowani”. Obraz polskiej ludności cywilnej na Bliskim Wschodzie w literaturze i w sztuce w czasie II wojny światowej

11.30–12.00 przerwa

12.00–13.30:

• Dr Katarzyna Faligowska-Śliwak - Delegatura Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej w Nairobi – charakterystyka działań edukacyjnych dla polskich uchodźców
• Mgr Patrycja Sanejko (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku) - Przez sierociniec w Bandrze do Balachadi. Życie codzienne polskich tułaczych dzieci
• w indyjskich osiedlach
• Mgr Magdalena Dzienis-Todorczuk (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku) - „A co z nami?” Powrót dzieci z sierocińców prowadzonych przez ZPP do Polski w 1946 r.

13.30–14.30 przerwa

14.30–16.00:

• Dr Dariusz Zdziech (Akademia Ignatianum) - Jak bagaż przez świat. W drodze do Ojczyzny
• Mgr Magdalena Szeląg (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie) - Pamięć nieutracona o losach ludności polskiej w Iranie – wspólne relacje i upamiętnianie
• Mgr Klaudia Kierepka (Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie) - Źródła do badań nad losami ludności cywilnej, uratowanej z „nieludzkiej ziemi” w zasobie zespołu kolekcji Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie

16.00–17.00 dyskusja