Szlaki nadziei. Odyseja wolności

https://szlakinadziei.ipn.gov.pl/sn/wystawy/postacie/94298,Wladyslaw-Drelicharz-1913-1944.html
28.03.2024, 22:23

Władysław Drelicharz (1913-1944)

Żołnierz kampanii wrześniowej, uczestnik kampanii włoskiej, pancerniak odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari

Urodził się 16 września 1913 r. w Tuchowie w rodzinie Józefa i Genowefy z domu Schab. Już od czasów szkolnych działał w Związku Strzeleckim, a po maturze wstąpił do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi-Komorowie. Naukę w SPP zakończył w 1934 r. i został skierowany na ośmiomiesięczną praktykę do 1. Pułku Strzelców Podhalańskich w Nowym Sączu, a następnie do 51. Pułku piechoty Strzelców Kresowych. Po jej ukończeniu w 1936 r. otrzymał przydział do 51. PP stacjonującego w Berżanach, gdzie poznał swą przyszłą małżonkę – Aleksandrę Weiss de Weissenfeld.

Po ataku Niemiec na Polskę walczył w bitwie pod Iłżą. Po jej zakończeniu przebił się do Kowla, a następnie do Złoczowa. Jego głównym celem była Francja, do której chciał się przedostać przez Węgry. Po dotarciu na Węgry został osadzony w obozie dla internowanych w Wyszehradzie. 27 lutego 1940 r. opuścił obóz i przez Jugosławię dotarł do Bejrutu. Zgłosił się do służby w Brygadzie Strzelców Karpackich i 21 maja 1940 r. oficjalnie został żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych.  Objął stanowisko dowódcy plutonu piechoty w 1. Pułku Piechoty.

Po kapitulacji Francji przeszedł z Brygadą do Palestyny, a następnie do Aleksandrii. Po reorganizacji i przekształceniu jednostki w Samodzielną Brygadę Strzelców Karpackich został mianowany dowódcą plutonu carrierów (opancerzonych tankietek zwiadowczych). W maju 1941 r. został przesunięty ze swą jednostką do obrony twierdzy Mersa Matruh, a następnie twierdzy Sidi Baggush. W czerwcu 1941 r. awansowano go na stanowisko dowódcy kompanii.

W sierpniu tego samego roku trafił drogą morską do oblężonej przez Włochów twierdzy w Tobruku. Wtedy porucznik Drelicharz dał się poznać jako tzw. „zagończy” - uczestnik nocnych patroli nękających wroga w walce wręcz oraz zdobywających informacje o rozmieszczeniu pozycji nieprzyjaciela. W nocy z 20 na 21 listopada 1941 r. wziął udział w jednej z najśmielszych operacji zaczepnych Brygady pod Tobrukiem. Polska kompania, w której dowodził plutonem zwiadu, zniszczyła umocnioną włoską pozycję oznaczoną kryptonimem „Wioska”. W tym wypadzie odniósł ranę i został ewakuowany na leczenie do Aleksandrii. Po wyleczeniu skierowano go na cykl szkoleń dla oficerów w Tel-el-Kebir.

Wśród przełożonych i podkomendnych Drelicharz cieszył się świetną opinią, co skutkowało awansem na stopień kapitana. W kwietniu 1944 r. jego jednostka została oddelegowana na front włoski. Dowodzony przez kpt. Drelicharza 2. szwadron 4. Pułku Pancernego miał wspierać 3. Dywizję Strzelców Karpackich podczas walk o przełamanie niemieckich umocnień pod Monte Cassino. Od 12 do 18 maja 1944 r. nieprzerwanie brał udział w walkach z siłami nieprzyjaciela. Za udział w bitwie o Monte Cassino kpt. Drelicharza odznaczono Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari.

Kolejne intensywne walki z udziałem oddziału kpt. Drelicharza były związane wstępną fazą przełamywania linii Gotów - dwudniowe starcia nad rzeką Cesano, a następnie o przełamanie niemieckiej obrony nad rzeką Matauro. W październiku 1944 r. 2 szwadron 4. Pułku Pancernego, dowodzony przez kpt. Drelicharza, został przydzielony do jednostek piechoty walczących w rejonie Faenzy i Forli w Apeninach Północnych.

21 listopada 1944 r. przystąpiono do ataku na kompleks Monte Fortino. Po jego zdobyciu polskie czołgi kontynuowały natarcie na Ca de Fuci. Mogły posuwać się tylko drogą po odkrytym grzbiecie górskim, doskonale widocznym dla niemieckiej artylerii przeciwpancernej. To tu czołg kpt. Drelicharza, zwany „Pigmej”, został trzykrotnie trafiony i spłonął. Kapitan Władysław Drelicharz zginął na miejscu. Pochowano go na lokalnym cmentarzu w Dovadola.  W 1946 r. został ekshumowany i ponownie pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Bolonii.

Władysław Drelicharz za swą służbę otrzymał odznaczenia polskie: Złoty i Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari, dwukrotnie Krzyż Walecznych, trzykrotnie Odznakę za Rany i Kontuzje oraz brytyjskie: Military Cross i Defence Medal.

Opcje strony