Otwarcie cmentarza w Rusape
30 kwietnia 2022 r. delegacja Instytutu Pamięci Narodowej z prezesem IPN dr. Karolem Nawrockim wzięła udział w uroczystym otwarciu odnowionego cmentarza polskiego w Rusape w Zimbabwe.
Na cmentarzu spoczywają Polacy, którzy po ewakuacji z ZSRS trafili do Afryki. W obozach na terenie dawnej Rodezji Południowej znajdowało się kilka obozów dla ludności polskiej, w których przebywało ok. 20 tys. Polaków. Część z nich, m.in. z powodu wycieńczenia czy chorób, zmarła w drodze do ojczyzny. W 2019 roku, staraniem Ośrodka Dokumentacji Deportacji, Wypędzeń i Przesiedleń przy Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie i Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, rozpoczęto prace związane z odnawianiem cmentarza. Instytut Pamięci Narodowej sfinansował przebieg prac renowacyjnych. W ramach prowadzonych działań wyremontowano zniszczone nagrobki, wzniesiono bramę i ogrodzenie otaczające polską kwaterę, odtworzono godło i napis na cmentarnym krzyżu, a także przygotowano i zamieszczono tablice informacyjne.
W uroczystości otwarcia cmentarza wziął udział konsul honorowy w Zimbabwe dr Krystyna Grabowska, dyrektor Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie prof. Hubert Chudzio, a także mieszkańcy Rusape i polscy harcerze. Zebranych gości powitał Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN. Zaproszono również mieszkańców okolicznych miejscowości.
Dr Karol Nawrocki, Prezes IPN, w swym przemówieniu podkreślił że dbanie o polskie cmentarze jest jednym z zadań IPN:
Instytut Pamięci Narodowej jest jedną z instytucji Państwa Polskiego, która ma za zadanie otoczenie tych grobów opieką i opowiedzenie historii spoczywających w nich osób. Dziś przywołujemy pamięć o około siedmiuset Polakach, którzy w czasie wojennej odysei znaleźli bezpieczną przystań w Rusape. Pochylamy się nad grobami tych, których wędrówka do ojczyzny zakończyła się tu, w dawnej Rodezji Południowej, dzisiejszym Zimbabwe.
Głos zabrała dr Krystyna Grabowska oraz prof. Hubert Chudzio. Przywódca lokalnej miejscowości Mucheni podkreślił w swoim wystąpieniu dbałość Polaków o miejsca pamięci związane z ich własną historią.
Zapraszamy do obejrzenia filmu z otwarcia cmentarza: