Cypr

Pierwsze kontakty Polski z Cyprem są datowane na średniowiecze i były związane z pielgrzymowaniem Polaków do Ziemi Świętej. Wzmianki o pierwszych polskich pielgrzymach pochodzą z XV w.

Cypr

Galeria zdjęć

Miejsca

Pierwsze kontakty Polski z Cyprem są datowane na średniowiecze i były związane z pielgrzymowaniem Polaków do Ziemi Świętej. Wzmianki o pierwszych polskich pielgrzymach pochodzą z XV w.

W czasie II wojny światowej Cypr – ówczesna kolonia brytyjska – stał się jednym z przystanków dla polskich uchodźców, którzy wydostali się z obozów internowania na Węgrzech i w Rumunii.

Wykorzystując pozytywne nastawienie władz węgierskich i rumuńskich, grupa ok. 500 osób opuściła we wrześniu 1940 r. obozy internowania na terenie tych krajów. Osoby te, na zaproszenie króla Wielkiej Brytanii Jerzego VI, otrzymały możliwość zamieszkania na Cyprze. Byli w tym gronie intelektualiści, przedstawiciele Rządu RP, władz lokalnych oraz powstańcy śląscy i wielkopolscy. Wśród nich znajdował się również pisarz Melchior Wańkowicz, który opisał pobyt Polaków na Cyprze.

Uchodźcy mieszkali w hotelach Helvecja, Grand i Forest w Platres, opiekował się nimi konsul generalny RP Stefan Fiedler-Alberti, a ze strony rządu brytyjskiego opiekę sprawowali pp. Lochowie.

Polacy zorganizowali na Cyprze własną szkołę powszechną i gimnazjum, którymi kierował ks. Franciszek Kubieński. W 1941 r. własnym staraniem założyli w Famaguście szpital nazywany „Emergency War Hospital”, w którym leczono polskich uchodźców oraz miejscową ludność. Zapewnili w nim obsadę medyczną złożoną z 17 ochotniczek i 10 ochotników. Wydawane były też polskojęzyczne czasopisma – „Biuletyn Informacyjny Uchodźców Polskich na Cyprze” i „Polski Głos w Platres”.

W ramach wdzięczności dla lokalnej społeczności Polacy ufundowali pamiątkowy obelisk, który został odsłonięty w 1941 r. – podczas obchodów rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Pomnik zaprojektował inż. arch. Wacław Biełaszewski; znajduje się on na dziedzińcu kościoła katolickiego pw. św. Elżbiety w Kyrenii. Widnieją na nim napisy w językach polskim, łacińskim, greckim i angielskim: „Boże chroń Ojczyznę” i „Ojczyznę wolną racz nam wrócić Panie”. Z inicjatywą zbudowania pomnika wystąpił ks. dr Emil Drobny z Rybnika, który doprowadził ponadto do wyremontowania przez Polaków miejscowego kościoła.

Część uchodźców zgłosiła się do służby w Polskich Siłach Zbrojnych i 5 kwietnia 1941 r. ok. 30 osób wstąpiło w szeregi Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. W maju 1941 r. przez wyspę przewinęła się grupa ok. 3,5 tys. polskich żołnierzy, którzy zostali ewakuowani z Bałkanów, zaatakowanych przez Rzeszę Niemiecką. Ich pobyt na wyspie był bardzo krótki, zostali przetransportowani na Bliski Wschód. Po inwazji Niemców na Kretę pozostałą ludność polską ewakuowano do Palestyny, a stamtąd do Rodezji Północnej. Ostatni polscy uchodźcy opuścili Cypr prawdopodobnie w 1943 r.

Środowisko Polonii na Cyprze powstało już po zakończeniu II wojny światowej. Pierwszymi jej członkami byli żołnierze Polskich Sił Zbrojnych. Obecnie działa na wyspie Stowarzyszenie Kulturalne Polaków na Cyprze „Malwa”, które wydaje czasopismo „Spod znaku Afrodyty”. Istnieją też polski klub sportowy oraz polska szkoła. Z inicjatywy Polaków i Cypryjczyków w 1979 r. założono Towarzystwo Przyjaźni Cypryjsko-Polskiej. W 2005 r., dzięki staraniom społeczności polonijnej i Ambasady RP w Nikozji, odrestaurowano, a 4 września 2005 r. ponownie poświęcono pomnik w Kyrenii.

Cypr
Podczas II wojny światowej Cypr stał się schronieniem dla Polaków ewakuowanych z Węgier, Rumunii i Bałkanów. W krótkim czasie zorganizowali tu prężną społeczność dysponującą szkołami i szpitalem. Ukazywał się również dwa polskojęzyczne czasopisma.
Więcej
do góry